ગુજરાત રાજ્યમાં પ્રકૃતિ અને સંસ્કૃતિનો મહિમા ઊજવતો વન મહોત્સવ વધુ એક કદમ આગળ વધ્યો છે, જ્યારે દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લામાં મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્રભાઈ પટેલે “હરસિદ્ધિ વન”નું લોકાર્પણ કર્યું.
હરસિદ્ધિ વન: દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લાના નૂતન ઐતિહાસિક સ્થળ
દેવભૂમિ દ્વારકા, જે કૃષ્ણભૂમિ તરીકે જાણીતી છે, તેની ભૌગોલિક તથા ધાર્મિક મહત્તા છે. આ ક્ષેત્રનું ખાસ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને રાજ્ય સરકાર દ્વારા ‘હરસિદ્ધિ વન’નો નિર્માણ કરવામાં આવ્યો છે. 23મું સાંસ્કૃતિક વન તરીકે ઉભરતા આ વનનો લોકાર્પણ મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્રભાઈ પટેલ દ્વારા 2024ના વન મહોત્સવના રાજયવ્યાપી પ્રારંભ સાથે કરવામાં આવ્યો હતો.
હરસિદ્ધિ વનનો નિર્માણ દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લાના કલ્યાણપુર તાલુકાના ગાંધવી ગામમાં કરવામાં આવ્યો છે. આ વન 05 હેક્ટર વિસ્તારમાં ફેલાયેલું છે અને તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય પ્રાકૃતિક સંપત્તિનો સંરક્ષણ અને સંવર્ધન કરવો છે.
વન મહોત્સવ અને સાંસ્કૃતિક વનોના નિર્માણનો ઇતિહાસ
વન મહોત્સવની શરૂઆત ભારતના મહાન પર્યાવરણવાદી અને તત્કાલીન કેન્દ્રીય મંત્રી સ્વ.શ્રી કનૈયાલાલ મુનશી દ્વારા કરવામાં આવી હતી. આ ઉત્સવનો ઉદ્દેશ્ય દેશભરના લોકોને પર્યાવરણના મહત્વ વિશે જાગૃત કરવો હતો.
પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીએ આ પરંપરાને વધુ એક માળા પહેરાવીને સાંસ્કૃતિક વનોના નિર્માણની પહેલ કરી છે. આ વનો ભારતની પ્રાચીન સંસ્કૃતિને ઉજાગર કરવા સાથે પર્યાવરણના સંવર્ધન માટે પણ મહત્વ ધરાવે છે.
હરસિદ્ધિ વનમાં ઉપલબ્ધ સુવિધાઓ
આ વનમાં અનેક આધુનિક સુવિધાઓ અને રોમાંચક દ્રશ્યોને સમાવેશ કરવામાં આવ્યા છે, જે પ્રવાસીઓ માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર બનશે. વનના મુખ્ય આકર્ષણોમાં પ્રવેશ દ્વાર, હરસિદ્ધિ માતાજી સાંસ્કૃતિક વાટીકા, સેરેમોનીયલ ગાર્ડન, શ્રી કૃષ્ણ ઉપવન, શ્રી કૃષ્ણ કમળ વાટિકા જેવા વિભાગોનો સમાવેશ થાય છે.
આ ઉપરાંત, વન સ્વાગત વાટીકા, આયુષવન, વન કવચ, વાઇલ્ડ લાઇફ ઝોન, તાડ વાટીકા, ૫વિત્ર ઉપવન, સ્ટોન મેઝ ગાર્ડન, સ્ટોન થેરાપી વોક વે, ગુગળ વન અને કેકટસ વાટીકા જેવા અનેક સુવિધાઓ અને દ્રશ્યોને રજૂ કરે છે.
🌿 દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લાની પ્રાકૃતિક સંપદામાં ઉમેરાયું વધુ એક મોરપંખ.
— Bhupendra Patel (@Bhupendrapbjp) August 8, 2024
🌿 75માં વન મહોત્સવ અંતર્ગત દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લાના ગાંધવી ગામ ખાતે હરસિદ્ધિ માતા મંદિરના સાનિધ્યમાં હરસિદ્ધિ વનનું લોકાર્પણ કર્યું.
🌿 આ પ્રસંગે, એક પેડ માં કે નામ અભિયાન અંતર્ગત ક્રિષ્ન વડ વૃક્ષનું… pic.twitter.com/nwi1i6Ylpa
પ્રવાસીઓ માટે બાળ વાટિકા, સેલ્ફી પોઇન્ટ ગાર્ડન, બીચ થીમ સિટીંગ એરીયા, મેડીટેશન ગાર્ડન, ગઝેબો અને સનસેટ પોઇન્ટ જેવા વિશેષ સ્થાનો પણ બનાવવામાં આવ્યા છે, જે તેમને આકર્ષણનું કેન્દ્ર બનાવશે.
આ વનમાં નિર્માણ કરવામાં આવેલી જનસુવિધાઓમાં પાર્કીંગ એરીયા, ટોયલેટ સુવિધા, પીવાના પાણીની વ્યવસ્થા અને રોપા વેચાણ કેન્દ્રનો સમાવેશ થાય છે.
હરસિદ્ધિ વનમાં વૃક્ષારોપણ
હરસિદ્ધિ વનમાં મુખ્યત્વે સ્થાનિક પ્રજાતિના વૃક્ષોનું વાવેતર કરવામાં આવ્યું છે, જેમ કે વડ, પીપળો, પ્રાગ વડ, પીલુ, નાળીયેર, બદામ, અરણી વગેરે. આ વનમાં અંદાજિત 4,16,19 જેટલા રોપાઓનું વાવેતર કરવામાં આવ્યું છે, જેનાથી સ્થાનિક પર્યાવરણને ખુબ જ લાભ થશે.
હરસિદ્ધિ વનનો પ્રવાસીઓ પર અસરો
હરસિદ્ધિ વનના નિર્માણને કારણે દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લાની પ્રવાસન ઉદ્યોગમાં એક નવું ધોરણ સ્થાપિત થશે. આ વિસ્તારના લોકો માટે આ વન ઉન્નતિના માર્ગ ખોલશે, અને સ્થાનિક અર્થવ્યવસ્થા માટે પણ ખુબ જ ફાયદાકારક બનશે.
નાગેશ વન: દેવભૂમિ દ્વારકાનું પ્રથમ સાંસ્કૃતિક વન
હરસિદ્ધિ વનથી પૂર્વે, તત્કાલીન મુખ્યમંત્રી અને વર્તમાન વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીએ ‘નાગેશ વન’નું નિર્માણ કર્યું હતું, જે દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લાનું પ્રથમ સાંસ્કૃતિક વન છે. નાગેશ વનનું નિર્માણ પણ પ્રાકૃતિક સંપત્તિના સંરક્ષણ માટે એક મહાન પગલું હતું, અને હવે હરસિદ્ધિ વન આ પરંપરાને આગળ ધપાવે છે.
નવું સાંસ્કૃતિક વન: હરસિદ્ધિ વનનો પ્રભાવ
હરસિદ્ધિ વનનું નિર્માણ રાજ્યના પર્યાવરણને સમૃદ્ધ બનાવશે, અને આ વિસ્તારના પ્રવાસીઓને એક નવી અને અનોખી અનુભૂતિ આપશે. દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લાનું આ નવું વન રાજ્યના પર્યાવરણ અને સંસ્કૃતિને સંવર્ધિત કરશે, અને ગુજરાતના અન્ય સ્થળોને પ્રેરણા આપશે.
મુખ્યમંત્રીના સંદેશ
મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્રભાઈ પટેલે આ વનના લોકાર્પણ સમયે એક પેડ મા કે નામ અભિયાનને વેગવંતુ બનાવવાનો સંદેશો આપ્યો હતો. તેમણે કૃષ્ણ વડનું વૃક્ષારોપણ કરીને પ્રકૃતિના મહત્તા પર ભાર મૂક્યો અને લોકોમાં વૃક્ષારોપણ પ્રત્યે જાગૃતિ લાવવાનો પ્રયાસ કર્યો.
સંસ્કૃતિ અને પર્યાવરણનું સંવર્ધન
આ સાંસ્કૃતિક વનોનું નિર્માણ માત્ર પર્યાવરણની જ સંભાળ રાખતું નથી, પણ ભારતની પ્રાચીન સંસ્કૃતિને પણ ઉજાગર કરે છે. ‘હરસિદ્ધિ વન’ આ પ્રકૃતિના સિદ્ધાંતોને આગળ ધપાવતું એક ઉત્તમ ઉદાહરણ છે, જે દેશભરમાં પર્યાવરણ અને સંસ્કૃતિના સંવર્ધન માટે પ્રેરણારૂપ બનશે.
તહેવારો અને સમારંભો
આ વનમાં વિવિધ તહેવારો અને સમારંભો પણ યોજવામાં આવશે, જેમાં પર્યાવરણ અને સંસ્કૃતિને ઉજાગર કરવા અને આ ક્ષેત્રના લોકોને જોડવા માટે વિવિધ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવશે.
સત્તાવાર ઉદઘાટન સમારંભ
હરસિદ્ધિ વનના સત્તાવાર ઉદઘાટન સમારંભમાં મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્રભાઈ પટેલ ઉપરાંત, પોરબંદરના ધારાસભ્ય શ્રી અર્જુનભાઈ મોઢવાડિયા, જિલ્લા ભાજપ પ્રમુખ શ્રી મયુરભાઈ ગઢવી, પોરબંદર જિલ્લા ભાજપ પ્રમુખ શ્રી રમેશભાઈ ઓડેદરા અને વન વિભાગના અધિકારીશ્રીઓ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
આ પ્રસંગે મહાનુભાવોએ વૃક્ષારોપણ કરીને નાગરિકોને મહત્તમ વૃક્ષોનું વાવેતર કરવા પ્રેરણા આપી હતી.
ઉપસંહાર
હરસિદ્ધિ વનના નિર્માણથી દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લાને એક નવો ધોરણ મળ્યું છે, જે પ્રાકૃતિક અને સાંસ્કૃતિક સંવર્ધન માટે મહત્વપૂર્ણ છે. આ વનનો ઉદ્દેશ્ય માત્ર પર્યાવરણનું સંરક્ષણ જ નથી, પરંતુ તે ભવિષ્યની પેઢીઓને એક સારા વારસાની ભેટ આપવા માટે પણ છે.